Sport kent vele goede en mooie kanten, denk aan samen actief zijn en samen presteren, gezondheid, verbinding en sociaal betrokken zijn. Maar de sport kent ook donkere kamers. Met enige regelmaat zien we die langs komen, zoals: doping, matchfixing, malversaties, witwassen van geld en criminaliteit. Vraag is: “Hoe herken je dat, en wat kun je doen”.

De gemeente Amsterdam kent momenteel geen aanpak t.a.v. sportondermijning, beter: ‘Ondermijning in de Sport’. Afgelopen week hebben twee gemeenteraadsleden in een initiatiefvoorstel gepleit voor de aanpak van sportondermijning. Aanleiding hiervoor is een onderzoek van Pieter Tops en Jan Tromp. Hieruit blijkt dat criminelen met enige regelmaat betrokken zijn als ‘suikeroom’ bij een club of invloed uitoefenen binnen een sportvereniging. Het witwassen van zwart geld is een vorm van criminele betrokkenheid met als voorbeelden Turkiyemspor (veldvoetbal) en ’t Knooppunt (zaalvoetbal), beide ooit ambitieuze clubs. Ondermijning kan aan de orde zijn via sponsoren, maar ook via bestuursleden van een club.

Voordat we de link leggen naar Zuidoost, neem ik u mee naar een onderzoek van 2019, uitgevoerd door de Taskforce Brabant-Zeeland. In de regio Brabant en Zeeland is een onderzoek gedaan naar 16 voetbalverengingen die uitkomen in de hogere divisie van de KNVB-competitie. Voor de 13 respondenten was het inderdaad lastig vast te stellen wanneer een sponsor voldoet aan integriteit. Soms is er een vermoeden, maar het is in veel gevallen niet vast te stellen of er geld via de vereniging wordt witgewassen. Naast sponsoren geldt deze aandacht ook voor bestuursleden of mensen (vaak vrijwilligers) op cruciale posities. Men is allang blij dat er een nieuwe voorzitter of penningmeester komt. Een simpele check naar de antecedenten van de vrouw of man wordt eigenlijk achterwege gelaten. Uit het onderzoek bleek ook dat er een enkel geval was dat de accommodatie en kantine in beheer waren overgegaan van vrijwilliger y naar vrijwilliger x. De laatste had een compleet lab ingericht voor de aanmaak van poeders en pillen. De voetbalclub als narcotica leverancier.

In het advies van de Taskforce kwamen een aantal punten naar voren:

• Een smart overheid (gemeenten die amateurverenigingen goed faciliteren en voorlichten en begeleiden in de situaties waarin het vraagstuk zich aandient).
• Versterken van bestuurders van verenigingen, het weerbaar maken van deze mensen (vaak worden ze overrompeld door lieden die snode plannen hebben).
• Versterken maatschappelijke weerbaarheid (de samenleving die niet meer oogluikend de donkere kant van de sport toelaat, hier niet in mee gaat en signaleert).
• Versterken sociale weerbaarheid (het kunnen optreden of signaleren).

Vanuit het onderzoek is een ‘Signaal en Interventiekaart” opgemaakt, die sportbestuurders, gemeentelijke vertegenwoordigers, sportbonden, maar ook anderen (vrijwilligers, banken etc.) kan ondersteunen. Het is een checklist waarbij je bij een nieuwe sponsor of bestuurslid op een reeks punten een check maakt of de persoon of organisatie voldoet aan de regels.

Wat is de link met Zuidoost? Persoonlijk ben ik als vrijwilliger in de sport geen criminaliteit in de sport in Zuidoost tegengekomen de afgelopen 25 jaar. Integendeel, Zuidoost worstelt al jaren met een imago probleem over o.a. criminaliteit, maar de sport in Zuidoost brengt in de regel het goede naar boven. De believers uit Zuidoost zijn trots op de sporters uit de Bijlmer. Wel zou het zo maar eens kunnen, dat er een bestuurder of vrijwilliger met snode plannen zich meldt bij een vereniging. In dat geval is er een mogelijkheid, zeker ook voor de verenigingen uit Zuidoost, om o.b.v. de Signaal en Interventiekader enig inzicht te verkrijgen. Ofwel versterk je als sportvereniging met expertise die beschikbaar is voor de organisatie. (Zie ZuidoostBeweegt.nl). Ook handig bij opstellen van een aanpak. Peter van Antwerpen.