Een delegatie uit Zuidoost was aanwezig bij het unieke congres “Van Zorg naar Bewegen” (27 juni jl.) in de Utrechtse Galgewaard. Een keur van professionals maar zeker ervaringsdeskundigen was aanwezig om kennis en ideeën te delen maar ook om inspiratie op te doen. Met de diverse sprekers (ministerie VWS, Kenniscentrum Sport en Bewegen, Voedingscentrum, TNO en de praktijkvoorbeelden) is men daar goed in geslaagd.
Het congres bracht twee inzichten: 1) meer domeinoverstijgend werken (samenwerking en wisselwerking tussen de domeinen: welzijn, onderwijs, zorg, sport en bewegen e.a. brengt meer resultaat) en 2) een verandering in leefstijl is voor veel mensen noodzakelijk. Dit ter voorkoming (preventief) van gezondheidsklachten of ter vermindering hiervan (reactief).
Feit is dat anno 2022 we meer dan 9 uur per dag zittend doorbrengen. Daarnaast voldoet slechts 44% aan de Beweegnorm. Reden voor de overheid (ministerie VWS) om beleid op te zetten om meer in beweging te komen. Doel is dat in 2040 minimaal 75% van de bevolking aan de beweegrichtlijnen voldoet. Vanuit het beleid zijn een aantal plannen opgezet, zoals: de Akkoorden (o.a. Sport, Zorg en Preventie), Nederland Beweegt en de Beweegalliantie.
Recent is Sportakkoord II opgestart. Gemeenten, sportaanbieders en andere participanten geven daar nu invulling aan. In het Preventieakkoord zitten elementen als: stoppen met roken, minder alcohol, meer bewegen en aanpak overgewicht. Daarnaast is er nog het IZA (Integraal Zorgakkoord). Hierin het waarborgen van kwalitatieve goede gezondheidszorg, door een gezond leven, welke weer aansluit op GALA (Gezond en Actief Leven Akkoord), hierin opgenomen het terugdringen van gezondheidsachterstanden en het creëren van een gezonde fysieke leefomgeving die uitnodigt tot bewegen en ontmoeten en het versterken van de sociale basis. Tenslotte is er nog het WOZO Akkoord, wat staat voor het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg Ouderen. Onderdeel is dat ouderen langer thuis kunnen wonen, maar ook fysiek dit kunnen doen, ook Valpreventie valt hierin. Aan alle Akkoorden zijn programma’s gekoppeld om beleid uiteindelijk te kunnen realiseren, In de regel zijn dat subsidiepotjes. Aanvullend is nog het SPUK. In de SPUK kunnen gemeenten meerdere aanvragen kunnen combineren (binnen het domein Gezondheid, Welzijn, Zorg en Sport).
Ofwel een scala aan mogelijkheid voor gemeenten, professionals en andere partners. Om het wat concreter te maken is er een Actieplan Nederland Beweegt opgesteld. In dit Actieplan weer drie onderdelen: 1) Bewegen in Beleid; 2) Publiekscampagnes en 3) het Beweegcongres. Het congres is dus onderdeel van het Actieplan. Naast een toelichting op beleid zijn tijdens het congres ook voorbeelden uit gemeenten benoemd, zoals het Beweeghuis in Limburg en ervaringen uit Deventer. Idee achter het congres is dat bestaande en nieuwe maatschappelijke initiatieven worden versterkt ofwel gemaakt. De grote noemer voor de initiatieven is de verandering in Leefstijl, hiervoor is dan ook de Leefstijlcoalitie.
Leefstijl als onderdeel van Zorg, van Onderwijs, van Sport en Bewegen, van Welzijn. In alle domeinen kan hier aandacht aan worden besteed, ofwel programma’s voor worden gemaakt. In feitelijke situaties gaat het om gedragswijzigingen voor de bewoners van een gemeente. Gemeentes en instanties krijgen via de diverse Akkoorden, de mogelijkheden om vanuit het beleid een praktische invulling te geven. Waar we ruim tien jaar geleden zijn gestart met de Buurtsportcoach, komt nu ruimte voor een Welzijnscoach die de programma’s (lees: burgers) gaat begeleiden. Dit zijn opties binnen GALA en SPUK. Belangrijk per gemeente is ook dat de Sociale Kaart goed in beeld is, dit om optimaal de samenwerkingsverbanden op te zetten. De kansen: gemeenten en partners uit het Sociaal Domein kunnen een praktische invulling geven aan het beleid en de Akkoorden, waarmee de burger meer in beweging komt, gezonder wordt en in menig geval tot een leefstijlverandering komt. Het welzijn waarborgen.